Hemoroidy, tzw. guzki krwawnicze, to fizjologiczne naczynia żylne, które dzięki wypełnieniu krwią uszczelniają kanał odbytu oraz wpływają na kontrolę oddawania stolca i gazów. Najczęściej posiadamy trzy hemoroidy, jednak ich ilość może być zwiększona do pięciu. W momencie, gdy dochodzi do przewlekłego zastoju krwi w guzkach krwawniczych, zwiększa się ciśnienie, które powoduje powiększenie i obrzmienie hemoroidów. Zaczynają one wtedy uciskać na okoliczne nerwy, powodując przykre dolegliwości, takie jak ból w momencie oddawania stolca, świąd odbytu, śluz lub żywoczerwoną krew w kale oraz uczucie niepełnego wypróżnienia.

Jakie są przyczyny hemoroidów w ciąży?

Do głównych przyczyn pojawiania się choroby hemoroidalnej w ciąży, zaliczamy:

• wzrost ciśnienia żylnego, spowodowany uciskiem macicy na żyłę główną dolną w jamie brzusznej – sprzyja to rozszerzaniu się naczyń i powstawaniu żylaków;
• zaparcia – szacuje się, że nawet 1/3 ciężarnych cierpi na przewlekłe zaparcia; mają one związek z uciskiem na jelita, ale także stosowaniem produktów leczniczych z żelazem (anemia to równie częsty problem ciężarnych);
• wzrost stężenia progesteronu, którego działanie polega m.in. na zwiększaniu podatności ścian żył na ich rozciąganie, tym samym sprzyja powiększaniu guzków krwawniczych
• wzrost masy ciała;
• ograniczona aktywność fizyczna, siedzący lub leżący tryb życia.

Jak wygląda leczenie hemoroidów w ciąży?

Pośród niefarmakologicznych metod leczenia i zapobiegania chorobie hemoroidalnej w ciąży, należy wspomnieć o:

• odpowiedniej diecie – to znaczy: bogatej w błonnik oraz płyny, aby uniknąć zaparć;
• zwiększeniu aktywności fizycznej (o ile stan zdrowia ciężarnej na to pozwala) i unikaniu długiego siedzenia;
• nasiadówkach z kory dębu lub oczaru wirginijskiego – jeśli nasiadówki są trudne do wykonania, można kilkukrotnie w ciągu dnia przykładać kompres nasączony wywarem z tych ziół;
• prawidłowej higienie okolic odbytu – w tym – unikaniu zapachowych papierów toaletowych, które mogą zwiększać podrażnienie guzków krwawniczych.

Jeśli powyższe rady nie przyniosą ulgi ciężarnej, można zastosować środki farmakologiczne, takie jak:

• Procto-Glyvenol czopki lub krem (produkt leczniczy)– zawierają miejscowo znieczulającą lidokainę oraz tribenozyd, wzmacniający naczynia krwionośne; oba te produkty można stosować od 4. miesiąca ciąży;
• Posterisan maść oraz czopki (produkt leczniczy) – zawierający standaryzowaną zawiesinę kultur bakterii E.coli o działaniu pobudzającym układ odpornościowy i wspomagający w leczeniu zakażeń;
• UniGel Procto czopki (wyrób medyczny) – zawiera kopolimer, który zmniejsza krwawienie i ból oraz przyspiesza gojenie zmian.

Jakie preparaty są przeciwwskazane do stosowania w ciąży?

• Hemorol czopki – produkt leczniczy — w ulotce znajdziemy informację, że nie zaleca się stosowania tego leku w ciąży;
• Hemorectal czopki – produkt leczniczy – ze względu na brak danych, stosowanie tego leku jest dozwolone tylko, gdy lekarz uzna, że korzyść dla matki przewyższa potencjalne ryzyko dla płodu;
• Procto-Hemolan czopki i krem – produkty lecznicze – przed zastosowaniem tych leków, należy skonsultować się z lekarzem;
• Proktis-M czopki i krem – wyroby medyczne – bezpieczeństwo stosowania tych preparatów w ciąży, nie zostało udokumentowane, zaleca się kontakt z lekarzem;
• Proktosedon czopki i krem – produkty lecznicze – ze względu na zawartość hydrokortyzonu (o udowodnionym na zwierzętach działaniu teratogennym i embriotoksycznym) stosowanie tych leków dopuszcza się jedynie w wyjątkowych sytuacjach, gdy istnieje bezwzględna konieczność, o czym musi zdecydować lekarz;
• Aesculan maść – produkt leczniczy – może być stosowana po konsultacji z lekarzem, jednak należy pamiętać, że nie przeprowadzono badań klinicznych, potwierdzających jej bezpieczeństwo dla płodu;
• tabletki z diosminą (np. Diosminex, DIH, Otrex 600) – produkty lecznicze – możliwe do stosowania wyłącznie z zalecenia lekarskiego, jeśli uzna, że ryzyko dla dziecka jest mniejsze niż korzyści dla przyszłej mamy.